Šta je liberalna demokratija.

2 Istorija 3 Liberalna demokratija u svijetu

3.1 Vrste liberalnih demokratija 3.2 Liberalna demokratija u Rusiji 4 Kritička analiza

4.1 Prednosti 4.2 Nedostaci

Bilješke

Uvod

Demokratija
Vrijednosti
Zakonitost · Jednakost
Sloboda · Ljudska prava
Pravo na samoopredjeljenje
Konsenzus pluralizam
Teorija
Teorija demokratije
Priča
Istorija demokratije
Rusija · SAD · Švedska
Sorte
Athens
Buržoaski
Imitacija
Konsocijacijski
Liberal
Majoritaran
Parlamentarni
Plebiscitarno
Predstavnik
Zaštitni

Razvojni
socijalista
Društveni
Suveren
Christian
Electronic
Portal:Politika

Liberalizam

Ideje

Tržište kapitalizma
Ljudska prava
Vladavina zakona
Društveni ugovor
Jednakost · Nacija
pluralizam · Demokratija
Unutrašnje struje
Libertarijanizam
Neoliberalizam
Socijalni liberalizam
Nacionalni liberalizam

Liberalna demokratija je oblik društveno-političke strukture - pravna država zasnovana na predstavničkoj demokratiji, u kojoj su volja većine i mogućnost izabranih predstavnika da vrše vlast ograničeni u ime zaštite prava manjine i sloboda pojedinca građana. Liberalna demokratija ima za cilj da svakom građaninu omogući jednaka prava na pravilan postupak, privatnu svojinu, privatnost, slobodu govora, slobodu okupljanja i slobodu vjeroispovijesti. Ova liberalna prava su sadržana u višim zakonima (kao što su ustav ili statut, ili u prethodnim odlukama koje donose najviši sudovi), koji, zauzvrat, ovlašćuju različite državne i javne organe da osiguraju ova prava.

Karakterističan element liberalne demokratije je „otvoreno društvo“, koje karakteriše tolerancija, pluralizam, suživot i nadmetanje najšireg spektra društveno-političkih pogleda. Kroz periodične izbore, svaka od grupa koje imaju različite stavove ima šansu da dobije vlast. U praksi, ekstremistički ili marginalni stavovi rijetko igraju značajnu ulogu u demokratskom procesu. Međutim, model otvorenog društva otežava vladajućoj eliti da održi vlast, garantuje mogućnost beskrvne promjene vlasti i stvara poticaje za vladu da fleksibilno odgovori na potrebe društva.

U liberalnoj demokratiji, politička grupa na vlasti ne mora da se slaže sa svim aspektima ideologije liberalizma (na primer, može zagovarati demokratski socijalizam). Međutim, ona je dužna da poštuje gore pomenuti princip vladavine prava. Termin liberalan u ovom slučaju se shvata na isti način kao u eri buržoaskih revolucija s kraja 18. veka: obezbeđivanje zaštite svakom čoveku od samovolje vlasti i organa za sprovođenje zakona.

1. Struktura društveno-političke strukture

1.1. Politički sistem

Demokratska priroda vlasti je sadržana u osnovnim zakonima i odlukama vrhovnog presedana koji čine ustav. Osnovna svrha ustava je ograničavanje moći zvaničnika i agencija za provođenje zakona, kao i volje većine. To se postiže uz pomoć brojnih instrumenata od kojih su glavni vladavina prava, nezavisna pravda, podjela vlasti (po granama i na teritorijalnom nivou) i sistem „provjera i ravnoteža“ koji osigurava odgovornost nekih grana vlasti prema drugima. Samo takve radnje državnih službenika su zakonite ako su izvršene u skladu sa zakonom objavljenim u pisanoj formi i po propisanom redu.

Iako liberalne demokratije uključuju elemente direktne demokratije (referendume), ogromnu većinu odluka vrhovne vlade donosi vlada. Politika ove vlade treba da zavisi samo od predstavnici zakonodavnu vlast i šefa izvršne vlasti, koji se uspostavljaju kao rezultat periodičnih izbora. Potčinjavanje vlade bilo kojim neizabranim snagama nije dozvoljeno. U intervalu između izbora, vlast mora djelovati na način otvorenosti i transparentnosti, a činjenice o korupciji moraju se odmah objaviti.

Jedna od glavnih odredbi liberalne demokratije je opšte pravo glasa, koje svakom punoljetnom građaninu zemlje daje jednako pravo glasa, bez obzira na rasu, spol, bogatstvo ili obrazovanje. Ostvarivanje ovog prava obično je povezano sa određenim postupkom registracije u mjestu prebivališta. Rezultate izbora određuju samo oni građani koji su zaista glasali, ali izlaznost često mora preći određeni cenzus da bi se glas smatrao validnim.

Najvažniji zadatak izborne demokratije je da osigura da izabrani predstavnici budu odgovorni naciji. Dakle, izbori i referendumi moraju biti slobodni, pošteni i pošteni. Njima mora prethoditi slobodna i poštena konkurencija između predstavnika različitih političkih stavova, u kombinaciji sa jednakim mogućnostima za izborne kampanje. U praksi, politički pluralizam je određen prisustvom nekoliko (najmanje dvije) političkih partija koje imaju značajnu moć. Najvažniji preduslov za ovaj pluralizam je sloboda govora. Izbori ljudi moraju biti oslobođeni dominantnog uticaja armija, stranih sila, totalitarnih partija, verskih hijerarhija, ekonomskih oligarhija i bilo koje druge moćne grupe. Kulturne, etničke, verske i druge manjine treba da imaju prihvatljiv nivo mogućnosti da učestvuju u donošenju odluka, što se obično postiže davanjem delimične samouprave.

1.2. Prava i slobode

Najčešće citirani kriterijumi za liberalnu demokratiju su građanska prava i slobode. Većina ovih sloboda je posuđena iz raznih pokreta liberalizma, ali je dobila funkcionalni značaj.

Pravo na život i lično dostojanstvo Sloboda govora Sloboda medija i pristup alternativnim izvorima informacija Sloboda vjeroispovijesti i javnog izražavanja vjerskih stavova Pravo na udruživanje u političkim, stručnim i drugim organizacijama Sloboda okupljanja i otvorene javne rasprave Akademska sloboda Nezavisnost pravosuđe Jednakost pred zakonom Zakon u skladu sa zakonom u skladu sa vladavinom prava Privatnost i pravo na ličnu tajnu Pravo na posjedovanje imovine i privatno preduzeće Sloboda kretanja i izbora mjesta rada Pravo na obrazovanje Pravo na besplatan rad i sloboda od neprikladne ekonomske eksploatacije Jednakost mogućnosti

Neke od ovih sloboda su ograničene u određenoj mjeri. Međutim, sva ograničenja moraju ispunjavati tri uslova: moraju biti striktno u skladu sa zakonom, slijediti pravednu svrhu i moraju biti neophodna i adekvatna za postizanje te svrhe. Zakoni koji nameću ograničenja treba da teže da budu nedvosmisleni i da ne budu otvoreni za različita tumačenja. Među legitimnim ciljevima su zaštita ugleda, ličnog dostojanstva, nacionalna bezbednost, javni red, autorska prava, zdravlje i moral. Mnoga ograničenja su iznuđena kako prava nekih građana ne bi umanjila slobodu drugih.

Posebnu pažnju zaslužuje da ljudi koji se suštinski ne slažu sa doktrinom liberalne demokratije (uključujući i zbog kulturnih ili verskih razloga) imaju ista prava i slobode kao i drugi. To proizilazi iz koncepta otvorenog društva, prema kojem politički sistem mora biti sposoban za samopromjenu i evoluciju. Razumijevanje važnosti ove odredbe relativno je novo u liberalnoj demokratiji, a određeni broj njenih pristalica još uvijek smatra legitimnim zakonska ograničenja propagande bilo koje ideologije neprijateljske ovom režimu.

1.3. Uslovi

Prema popularnom vjerovanju, za pojavu liberalne demokratije mora biti ispunjen niz uslova. Takvi uslovi uključuju razvijen pravosudni sistem, zakonodavnu zaštitu privatne svojine, prisustvo široke srednje klase i snažno civilno društvo.

Iskustvo pokazuje da slobodni izbori sami po sebi rijetko osiguravaju liberalnu demokraciju, a u praksi često dovode do “nedostatnih” demokracija u kojima je ili pojedinim građanima uskraćeno pravo glasa, ili izabrani predstavnici ne određuju svu politiku vlasti, ili su podređeni izvršnoj vlasti. zakonodavni i sudski, ili pravosudni sistem nije u stanju da obezbedi poštovanje principa utvrđenih ustavom. Ovo posljednje je najčešći problem.

Nivo materijalnog blagostanja u zemlji također vjerovatno neće biti uslov za tranziciju zemlje iz autoritarnog režima u liberalnu demokratiju, iako istraživanja pokazuju da ovaj nivo igra značajnu ulogu u osiguravanju njene održivosti.

Među politikolozima se vodi debata o tome kako se stvaraju održive liberalne demokratije. Najčešća dva položaja. Prema prvom od njih, za nastanak liberalne demokratije dovoljan je dugoročni rascjep između elita i uključivanje pravnih procedura, ali i širih slojeva stanovništva u rješavanje sukoba. Drugi stav je da je neophodna duga predistorija formiranja demokratskih tradicija, običaja, institucija itd. pojedinih naroda.

2. Istorija

Sve do sredine 19. veka liberalizam i demokratija bili su u izvesnoj suprotnosti. Za liberale je osnova društva bila osoba koja ima imovinu, kojoj je potrebna njena zaštita i za koju izbor između opstanka i očuvanja svojih građanskih prava ne može biti akutan. Implikacija je bila da samo vlasnici imovine učestvuju u društvenom ugovoru u kojem daju saglasnost vladi da vlada u zamjenu za garancije da će njihova prava biti zaštićena. Naprotiv, demokratija znači proces formiranja vlasti na osnovu volje većine, u kojem sve ljudi, uključujući i siromašne.

Sa demokratske tačke gledišta, uskraćivanje siromašnima prava glasa i mogućnosti da zastupaju svoje interese u zakonodavnom procesu predstavljalo je oblik porobljavanja. Sa stanovišta liberala, "diktatura rulje" predstavljala je prijetnju privatnoj svojini i garanciji slobode pojedinca. Ovi strahovi su se posebno intenzivirali nakon Francuske revolucije.

DIV_ADBLOCK391">

Prekretnica je bila Demokratija u Americi (1835) Alexisa de Tocquevillea, u kojoj je pokazao mogućnost društva u kojem sloboda pojedinca i privatno vlasništvo koegzistiraju s demokratijom. Prema Tocquevilleu, ključ uspjeha takvog modela, nazvanog “ liberalna demokratija„Jednakost mogućnosti, a najozbiljnija prijetnja za nju je spora intervencija vlade u ekonomiji i njeno kršenje građanskih sloboda.

Nakon revolucije 1848. i državnog udara Napoleona III (1851.), liberali su sve više počeli prepoznavati potrebu za demokratijom. Događaji su pokazali da se bez učešća širokih masa u društvenom ugovoru liberalni režim pokazuje kao nestabilan, a puna implementacija ideja liberalizma ostaje utopija. U isto vrijeme, socijaldemokratski pokreti su počeli jačati, negirajući mogućnost pravednog društva izgrađenog na privatnom vlasništvu i slobodnom tržištu. Sa njihove tačke gledišta, punopravna demokratija, u kojoj svi građani imaju jednak pristup svim demokratskim institucijama (izbori, mediji, pravosuđe, itd.), mogla bi se ostvariti samo u okviru socijalizma. Međutim, nakon što su se uvjerili u rast srednje klase, većina socijaldemokrata napustila je revoluciju, odlučila se za sudjelovanje u demokratskom procesu i traženje zakonodavnih reformi s ciljem nesmetane evolucije prema socijalizmu.

Do početka 20. vijeka, socijaldemokrate u zapadnim zemljama postigle su značajan uspjeh. Značajno su proširena biračka prava i pokrenute reforme koje su podigle nivo socijalne zaštite stanovništva. Ovi procesi su se nakon toga ubrzali oktobarska revolucija 1917. u Rusiji. S jedne strane, revolucija i kasnija nacionalizacija privatnog vlasništva jako su uplašili desničarske (klasične) liberale, koji su prepoznali potrebu da se izglade društvene kontradikcije i osiguraju jednake mogućnosti. S druge strane, socijalisti su sovjetski režim vidjeli kao prijetnju demokratiji i počeli su podržavati snažniju zaštitu prava manjina i pojedinačnih građana.

3. Liberalna demokratija u svijetu

http://*****/1_-34012.wpic" width="350" height="178 src=">

države po svom sistemu vlasti
-- predsedničke republike
-- poluparlamentarne republike
-- polupredsjedničke republike
-- parlamentarne republike
-- parlamentarne ustavne monarhije
-- ustavne monarhije
-- apsolutne monarhije
-- jednopartijski režimi
-- vojne diktature

DIV_ADBLOCK393">

Postoji mnogo izbornih sistema za formiranje parlamenta, od kojih su najčešći većinski i proporcionalni sistem. Prema većinskom sistemu, teritorija je podijeljena na okruge, u svakom od kojih mandat pripada kandidatu koji dobije većinu glasova. Prema proporcionalnom sistemu, mjesta u parlamentu se raspoređuju proporcionalno broju glasova za stranke. U nekim zemljama se dio parlamenta formira po jednom, a dio po drugom sistemu.

Zemlje se takođe razlikuju po načinu formiranja izvršne i zakonodavne vlasti. U predsedničkim republikama ovi ogranci se formiraju odvojeno, što obezbeđuje visok stepen odvojenosti po funkcijama. U parlamentarnim republikama izvršnu vlast formira parlament i delimično je zavisna od njega, što obezbeđuje ravnomerniju raspodelu vlasti između ogranaka.

Skandinavske zemlje su socijaldemokratije. To je zbog visokog nivoa socijalne zaštite stanovništva, jednakosti životnog standarda, besplatnog srednjeg obrazovanja i zdravstvene zaštite, značajnog javnog sektora u privredi i visokih poreza. Istovremeno, u ovim zemljama država se ne miješa u formiranje cijena (čak ni u javnom sektoru, sa izuzetkom monopola), banke su privatne, i nema prepreka za trgovinu, uključujući i međunarodnu trgovinu; efikasni zakoni i transparentne vlade pouzdano štite Ljudska prava ljudi i imovine preduzetnika.

3.2. Liberalna demokratija u Rusiji

Sve do 1905. godine, u autokratskom Ruskom carstvu, zvanična ideologija je odbacivala liberalnu demokratiju, iako su takve ideje bile popularne među obrazovanim delom društva. Nakon objavljivanja Manifesta od strane Nikolaja II 17. oktobra 1905., mnogi bitni elementi liberalne demokratije (kao što su narodno zastupanje, sloboda savesti, govora, sindikata, skupova, itd.) počeli su da se integrišu u politički sistem ruska država. Pobjeda Februarska revolucija 1917., koja se odvijala pod demokratskim parolama, formalno je liberalnu demokratiju pretvorila u zvaničnu ideologiju novog političkog režima, ali se taj režim pokazao kao krajnje nestabilan i zbačen je tokom Oktobarske revolucije 1917. Sovjetski politički režim koji je uspostavljen nakon negirala je liberalnu demokratsku ideologiju, ne više „desno“, kao autokratsku, i „levu“. Erozija i pad (tzv. „perestrojka“) sovjetskog režima u Rusiji kasnih 1980-ih i ranih 1990-ih imali su svoje porijeklo uglavnom pod liberalno-demokratskim sloganima. Osnovne vrijednosti i principi liberalne demokratije eksplicitno su navedeni u važećem ruskom ustavu i nikada nisu eksplicitno dovedeni u pitanje od strane zvaničnih vlasti Rusije u postsovjetskom periodu. Međutim, na Zapadu postoji zajednički stav da liberalna demokratija nikada nije ostvarena u Rusiji. Prema rejtingu Sloboda u svijetu, SSSR 1990-1991. i Rusija 1992-2004. smatrane „djelimično slobodnim zemljama“, ali je Rusija od 2005. godine uključena na listu „neslobodnih zemalja“.

U samoj Rusiji dio stanovništva pogrešno povezuje doktrinu liberalne demokratije sa nacionalističkom strankom LDPR. Demokratija je općenito podržana, ali većina ljudi daje prednost socijalnim pravima nad političkim.

4. Kritička analiza

4.1. Prednosti

Prije svega, liberalna demokratija se zasniva na vladavini prava i univerzalnoj jednakosti pred njom. izvorNenaznačeno 221 dan]

Publikacija, koju finansira Svjetska banka, tvrdi da liberalna demokratija osigurava odgovornost vlade prema naciji. Ako je narod nezadovoljan politikom vlasti (zbog korupcije ili pretjerane birokratije, pokušaja zaobilaženja zakona, grešaka u ekonomskoj politici itd.), onda na sljedećim izborima opozicija ima velike šanse za pobjedu. Nakon njenog dolaska na vlast, najpouzdaniji način da ostane je izbjegavanje grešaka svojih prethodnika (smjenjivanje korumpiranih ili neefikasnih funkcionera, poštivanje zakona, privlačenje kompetentnih ekonomista itd.) Tako, prema autorima rada, liberalni demokratija oplemenjuje želju za vlašću i tjera vladu da radi za dobrobit nacije. To osigurava relativno nizak nivo korupcije.

Istovremeno, brojne zemlje (Švajcarska, Urugvaj) i regioni (Kalifornija) aktivno koriste elemente direktne demokratije: referendume i plebiscite.

Dopuštajući manjini da utiče na donošenje odluka, liberalna demokratija osigurava zaštitu privatne svojine za bogate. izvorNenaznačeno 221 dan] Američki autor Alvin Powell tvrdi da najdemokratskije zemlje svijeta imaju najniži nivo terorizma. Ovaj efekat može se čak proširiti i izvan regiona: statistika pokazuje da su od kasnih 1980-ih, kada su mnoge zemlje istočne Evrope krenule putem liberalne demokratije, ukupan broj vojni sukobi, etnički ratovi, revolucije itd. u svijetu su se naglo smanjili (engleski)[ ne u izvoru].

Jedan broj istraživača smatra da ove okolnosti (posebno ekonomske slobode) doprinose ekonomskom oporavku i povećanju nivoa blagostanja cjelokupnog stanovništva, izraženog u BDP-u po glavi stanovnika. Istovremeno, uprkos visokim stopama ekonomskog rasta, neke liberalno demokratske zemlje su i dalje relativno siromašne (npr. Indija, Kostarika), dok jedan broj autoritarnih režima, naprotiv, napreduje (Brunej).

Prema brojnim istraživačima, liberalne demokratije efikasnije upravljaju raspoloživim resursima kada su ograničeni od autoritarnih režima. Prema ovom stavu, liberalne demokratije karakteriše duži životni vijek i niži mortalitet novorođenčadi i majki, bez obzira na nivo BDP-a, nejednakost prihoda ili veličinu javnog sektora.

4.2. Nedostaci

Liberalna demokratija je vrsta predstavničke demokratije, koja je izazvala kritike pristalica direktne demokratije. Oni tvrde da se u predstavničkoj demokratiji moć većine iskazuje prerijetko - u vrijeme izbora i referenduma. Stvarna moć je koncentrisana u rukama vrlo male grupe predstavnika. Sa ove tačke gledišta, liberalna demokratija je bliža oligarhiji, dok razvoj tehnologije, rast obrazovanja ljudi i povećanje njihovog uključivanja u život društva stvaraju preduslove za prenošenje sve veće moći u ruke ljudi direktno.

Marksisti i anarhisti potpuno poriču da je liberalna demokratija demokratija, nazivajući je „plutokratijom“. Oni tvrde da je u svakoj buržoaskoj demokratiji stvarna moć koncentrisana u rukama onih koji kontrolišu finansijske tokove. Samo vrlo bogati građani mogu sebi priuštiti političku kampanju i širenje svoje platforme putem medija, tako da samo elita ili oni koji sklapaju dogovore s elitom mogu biti birani. Takav sistem legitimiše nejednakost i olakšava ekonomsku eksploataciju. Osim toga, nastavljaju kritičari, to stvara iluziju pravde, tako da nezadovoljstvo masa ne dovodi do nereda. Istovremeno, „nabijanje“ određenih informacija može izazvati predvidljivu reakciju, što dovodi do manipulacije svešću masa od strane finansijske oligarhije. Pristalice liberalne demokratije smatraju da je ovaj argument lišen dokaza: na primjer, mediji rijetko iznose radikalna gledišta jer nisu interesantni široj javnosti, a ne zbog cenzure[ izvorNenaznačeno 766 dana]. Međutim, slažu se da je finansiranje kampanje bitan element u izbornom sistemu i da bi u nekim slučajevima trebalo da bude javno. Iz istog razloga, mnoge zemlje imaju javni mediji vodeći politiku pluralizma.

U nastojanju da održe vlast, izabrani predstavnici se prvenstveno bave mjerama koje će im omogućiti da zadrže pozitivan imidž u očima birača na sljedećim izborima. Stoga prednost daju odlukama koje će donijeti političke dividende u narednim mjesecima i godinama, a na štetu nepopularnih odluka, čiji će se učinak pojaviti tek za nekoliko godina. Međutim, izražene su sumnje da li je to zaista nedostatak, budući da su dugoročne prognoze izuzetno teške za društvo, pa bi stoga akcenat na kratkoročnim ciljevima mogao biti efikasniji.

S druge strane, da bi ojačali svoj glas, pojedinačni birači mogu podržati posebne lobističke grupe. Takve grupe mogu dobiti državne subvencije i postići rješenja koja služe njihovim uskim interesima, ali ne služe interesima društva u cjelini.

Libertarijanci i monarhisti kritiziraju liberalnu demokratiju jer izabrani predstavnici često mijenjaju zakone bez ikakve potrebe. To onemogućava sposobnost građana da se pridržavaju zakona i stvara mogućnosti za zloupotrebe od strane agencija za provođenje zakona i službenika. Složenost zakonodavstva također dovodi do spore i glomazne birokratske mašine.

Rašireno je uvjerenje da su režimi sa visokom koncentracijom moći efikasniji u slučaju rata. Tvrdi se da demokratija zahtijeva dugotrajnu proceduru odobravanja. Istovremeno, monarhije i diktature su u stanju da brzo mobilišu neophodne resurse. Međutim, ova potonja izjava često je u suprotnosti sa činjenicama. Osim toga, situacija se značajno mijenja ako postoje saveznici. Sigurnost u spoljna politika dovodi do veće efikasnosti vojnih saveza između demokratskih režima nego između autoritarnih.

Demokratski i liberalni (liberalno-demokratski) režimi su dvije varijante općeg demokratskog načina provođenja državne vlasti, čiji je antipod nedemokratski ili antidemokratski način u dvije njegove glavne varijante – autoritarnom i totalitarnom režimu. U većini udžbenika o ustavnom pravu obično se razlikuju samo tri tipa državnih ili političkih režima – demokratski, autoritarni i totalitarni. U drugima se posebno ističe liberalni režim, koji se čini ispravnijim i dosljednijim. Ako se ograničimo samo na najopštiju podjelu ovih režima, onda se, kao što je već spomenuto, mogu jednostavno podijeliti na demokratske i nedemokratske. Ali budući da se ovi drugi diferenciraju na autoritarne i totalitarne, izražavajući različite stepene njihove nedemokratske prirode, onda je, ostajući dosljedni, potrebno podijeliti demokratski tip državne vlasti prema stepenu demokratije na stvarno demokratski i liberalni, odnosno liberalni. -demokratski.

Sasvim je prirodno da, zapravo, konzistentno demokratski i liberalno-demokratski, liberalni državno-politički režimi imaju mnogo toga zajedničkog u glavnom i temeljnom, što im omogućava da pripadaju istom demokratskom tipu državne vlasti. Istovremeno, među njima postoje značajne razlike u vrstama koje zahtijevaju njihovu naučnu diferencijaciju. Budući da liberalni režim u tom pogledu djeluje kao neka vrsta demokratskog tipa državno-političke vladavine, može se nazvati liberalno-demokratskim.

Demokratski državno-politički režim karakteriše privrženost ne samo istinski demokratskim ciljevima i vrijednostima, već i prilično cjelovitom i dosljednom upotrebom odgovarajućih metoda i metoda za njihovo postizanje u procesu vršenja državne vlasti. Kako istorijsko i savremeno iskustvo pokazuje, najadekvatniji osnov za uspostavljanje ovakvih režima je socijalno orijentisana ekonomija, postizanje relativno visokog opšteg životnog standarda stanovništva, civilno društvo, sprovođenje principa socijalne pravde i socijalne harmonije itd. Nije slučajno što su takvi režimi čvrsto uspostavljeni i uspješno funkcionišu danas u industrijaliziranim zemljama, dok se i u onim zemljama u razvoju koje su izabrale općenito demokratski put razvoja primjena principa, oblika i metoda demokratije okreće objektivno ograničena niskim stepenom privrednog razvoja, siromaštvom najvećeg dijela stanovništva, akutnim društvenim sukobima, izrazito niskom opštom, a posebno političkom i pravnom kulturom građana. To, naravno, ne znači da među zemljama u razvoju nema i ne može biti zemalja sa demokratskim režimom. Ali čak i kada se to dogodi, zapravo se najčešće može govoriti o liberalnoj, liberalno-demokratskoj varijanti takvog režima, a tek u nekim slučajevima o formiranju samog demokratskog režima. A u većini postsocijalističkih zemalja ono što se danas dešava je upravo proces uspostavljanja istinski i dosljedno demokratskih državno-političkih režima.

Uopšteno govoreći, demokratski državno-politički režim karakteriše niz zajedničkih bitnih karakteristika uprkos raznovrsnosti specifičnih oblika njegovog ispoljavanja. Najvažnije od njih su sljedeće.

1. Priznavanje i garantovano sprovođenje demokratije, suvereniteta naroda kao temeljne osnove celokupnog državnog i političkog sistema zemlje.
2. Zakonodavna konsolidacija i garantovana primena osnovnih opštepriznatih prava i sloboda čoveka i građanina, obezbeđivanje istinske i visoke slobode, autonomije i aktivne inicijative građana.
3. Povezanost državne vlasti sa pravom i pravom, potčinjavanje njenih organa njima, tj. pravnu prirodu ovog ovlašćenja.
4. Razdvojenost i ravnopravnost grana vlasti – zakonodavne, izvršne i sudske, korištenje sistema različitih kontrola i ravnoteža u procesu njihove interakcije. Ove grane vlasti su nezavisne jedna od druge i međusobno povezane.
5. Politički pluralizam, koji posebno osigurava višestranački sistem.
6. Politički pluralizam i višestranački sistem, koji pretpostavlja slobodu organizovanja i djelovanja opozicije, periodične legalne i legitimne promjene na čelu državne vlasti predstavnika različitih partija i pokreta, nesmetano izražavanje mišljenja opozicionih snaga o pitanjima vladinu politiku i javnu upravu, njeno poštovanje i uzimanje u obzir prilikom donošenja od strane državnih organa političkih i upravljačke odluke itd.
7. Politički pluralizam i višestranački sistem, organski povezan sa potrebom obezbjeđenja ideološke slobode i ideološke raznolikosti, uključujući slobodu agitacije i propagande, otvorenost, nezavisnost medija itd.
8. Široko realno učešće građana u vršenju vlasti, tj. primjena principa participacije kao načina implementacije povratnih informacija od države prema stanovništvu.
9. Decentralizacija državne vlasti i razvoj lokalne samouprave, omogućavanje vertikalne podele vlasti i sprečavanje monopolizacije ove vlasti na vrhu na štetu srednjeg i nižeg sloja državnog sistema.
10. Izuzetno uska, zakonom strogo ograničena upotreba nasilnih metoda i sredstava vršenja državne vlasti.

Liberalni, odnosno liberalno-demokratski režim je vrsta demokratskog tipa državne vladavine, u kojoj demokratske metode, oblici i metode vršenja državne vlasti dobijaju relativno nepotpunu, ograničenu i nedosljednu primjenu. S jedne strane, takav režim je povezan sa prilično visokim nivoom političke slobode pojedinca; a s druge strane, realni objektivni i subjektivni uslovi pojedinih zemalja značajno ograničavaju mogućnosti korištenja demokratskih sredstava i metoda državno-političkog upravljanja. Time je predviđeno da liberalni državno-politički režim treba klasifikovati kao demokratski tip vlasti i istovremeno identifikovati u njegovim okvirima kao poseban tip demokratskog režima, različit od stvarno demokratskih ili razvijenih demokratskih režima.

Liberalni državno-politički režim je oličenje društveno-političkih principa i ideala liberalizma (od latinskog liberalis - slobodan) - jednog od najvažnijih i najraširenijih ideoloških i društveno-političkih pravaca, koji se konačno razvio u poseban, samostalan smjeru 30-40-ih godina. XIX veka, iako ideološko poreklo liberalizma seže u 17-18 vek. (J. Locke, C. Montesquieu, J. J. Rousseau, T. Jefferson, B. Franklin, I. Bentham, itd.). Istorijski gledano, klasični liberalizam se razvijao u borbi protiv feudalnog porobljavanja pojedinca, protiv klasnih privilegija, nasljedne državne vlasti itd., za slobodu i jednakost građana, jednake mogućnosti za sve, demokratske oblike društvenog života. politički život.

Za liberalizam karakteri su: prepoznavanje sopstvene vrijednosti pojedinca i izvorne jednakosti svih ljudi; individualizam, humanizam i kosmopolitizam; odbrana neotuđivih prava, sloboda i odgovornosti građana, prvenstveno prava na život, slobodu, imovinu i težnju za srećom; podrška principima demokratije, konstitucionalizma, podjele vlasti, parlamentarizma, zakona i reda; shvatanje države kao tela zasnovanog na dogovoru i konsenzusu sa članovima društva, ograničenog na ciljeve zaštite izvornih prava čoveka, nemešanja u njegov privatni život, podržavanja principa tržišnu ekonomiju, sloboda preduzetništva i konkurencije uz minimalnu intervenciju države u privredi. Klasični liberalizam, koji je postao široko rasprostranjen i ozbiljno uticajan u drugoj polovini 19. - prvoj polovini 20. veka, posebno u vezi sa stvaranjem i delovanjem liberalnih stranaka i dolaskom mnogih od njih na vlast, danas je doživeo značajnu evoluciju. i obnavljanje. Posebno se moderni liberalizam ili neoliberalizam odlikuje većim prihvatanjem ideja pluralističke demokratije i raznolikosti oblika vlasništva, širenjem i jačanjem uloge države u javnom životu, države blagostanja, socijalne pravde itd.

Ako je u prošlosti, posebno u 19. veku, liberalni režim bio karakterističan za industrijski razvijene zemlje, koje su tada doživljavale proces pretvaranja u pravu demokratiju, onda je u savremeni svet Ovakvi režimi su posebno karakteristični za postkolonijalne i postsocijalističke zemlje, prelazeći od antidemokratskih kolonijalnih ili totalitarnih režima ka razvijenoj demokratskoj vlasti (Indija, Egipat, Turska, Filipini, Šri Lanka, itd.), koje su ozbiljno napredovale. putu demokratizacije političkog života, ali još nisu daleko od dostizanja nivoa zemalja razvijenih demokratija, kao i nekih postsocijalističkih zemalja Evrope.

Uprkos širini ovlašćenja predsednika, njegova moć nije dovoljno efikasna i reforme u Rusiji se provode sa velikim poteškoćama. Budući da nema dovoljne nadmoći pristalica reformi u društvu, teško da ih je moguće produbiti i ubrzati bez autoritarnih odluka. Ali da biste ih implementirali, dobiti podršku čak i postojećih predsjednikovih saveznika. Predsjednički izbori 2000. godine pretvorili su se u oštar sukob pristalica i protivnika liberalno-demokratskih reformi, od čijeg je ishoda ovisila sudbina države i društva. Posljednji predsjednički izbori pokazali su predanost većine Rusa reformama koje se provode u zemlji.

Pluralistički režimi su se pojavili u nizu drugih novih nezavisnih država - Ukrajini, Moldaviji, Jermeniji, Gruziji i Kirgistanu. Ali tamošnji liberalni demokratski sistemi su i dalje slabi, demokratiji nedostaje efikasnost. To otežava ostvarivanje prednosti pluralističkih režima. Najnoviji istorijskih događaja u Gruziji, Ukrajini, Kirgistanu - jasna potvrda toga.

Mnogi nacionalni demokratski politički sistemi djeluju u pluralističkom režimu. Političke snage koje vrše vlast sa nacionalno-demokratskom orijentacijom u Indiji, Egiptu, Brazilu, Peruu, Meksiku, Argentini i nizu drugih zemalja suočene su sa značajnim poteškoćama.

Uprkos svim prednostima ustavnih sistema, u njima prevladava partikularistička politička kultura, opozicija samom državnom uređenju nije potpuno eliminisana, deluju razne vrste ekstremista, pojavljuju se lideri konfrontacione i harizmatične prirode, a značajan je uticaj militarizma. . Zbog toga nastaju mnogi politički sukobi, u nekim slučajevima čak i oružani (Peru, Meksiko, Indija).

Liberalno-demokratski režim

Demokratski režim poznaje i razne oblike, prvenstveno najsavremeniji - liberalno-demokratski režim.

Liberalno-demokratski režimi postoje u mnogim zemljama. Njegov značaj je toliki da neki naučnici smatraju da liberalni režim, u stvari, nije režim za vršenje vlasti, već uslov postojanja same civilizacije u određenoj fazi njenog razvoja, čak i konačnog rezultata, koji završava. cjelokupna evolucija političke organizacije društva, najefikasniji oblik takve organizacije. Ali teško je složiti se sa posljednjom tvrdnjom, budući da je trenutno vrijeme teče evolucija političkih režima, pa čak i takvog oblika kao što je liberalno-demokratski režim.

Novi trendovi u razvoju civilizacije, težnja čovjeka za bijegom od ekoloških, nuklearnih i drugih katastrofa pokreću nove oblike vršenja državne vlasti, na primjer, povećava se uloga UN-a, pojavljuju se međunarodne snage za brzo djelovanje, ali istovremeno i kontradikcije između ljudskih prava i nacija, naroda itd.

U teoriji države liberalne su one političke metode i metode vršenja vlasti koje se zasnivaju na sistemu najdemokratskijih i humanističkih principa.

Ovi principi prvenstveno karakterišu ekonomsku sferu odnosa između pojedinca i države. Pod liberalnim režimom na ovim prostorima, osoba ima imovinu, prava i slobode, ekonomski je nezavisna i na osnovu toga postaje politički nezavisna. U odnosu pojedinca i države prioritet ostaju interesi, prava, slobode pojedinca itd.

Liberalni režim brani vrijednost individualizma, suprotstavljajući ga kolektivističkim principima u organizaciji političkih i ekonomski život, koji, prema mišljenju brojnih naučnika, u konačnici dovode do totalitarnih oblika vladavine.

Liberalni režim je određen prvenstveno potrebama robno-novčane, tržišne organizacije privrede. Tržište zahtijeva jednake, slobodne, nezavisne partnere.

Liberalna država proklamuje formalnu jednakost svih građana. U liberalnom društvu proklamuje se sloboda govora, mišljenja, oblika svojine, a prostor se daje privatnoj inicijativi. Individualna prava i slobode ne samo da su sadržana u ustavu, već postaju i primjenjiva u praksi.

Dakle, ekonomska osnova liberalizma je privatno vlasništvo. Država oslobađa proizvođače svog tutorstva i ne meša se u ekonomski život ljudi, već samo uspostavlja opšti okvir slobodne konkurencije između proizvođača i uslova privrednog života. Također djeluje kao arbitar u rješavanju sporova između njih.

U kasnijim fazama liberalizma, legitimna državna intervencija u ekonomske i društvene procese dobija društveno orijentisan karakter, koji je determinisan mnogim faktorima: potrebom za racionalnom raspodelom ekonomskih resursa, rešavanjem ekoloških problema, učešćem u globalnoj podeli rada, sprečavanjem međunarodne sukobi itd.

Liberalni režim dopušta postojanje opozicije, štaviše, pod liberalizmom država preduzima sve mere da obezbedi postojanje opozicije koja zastupa interese manjine, uzima u obzir te interese i stvara posebne procedure za uzimanje ovih interesa; račun.

Pluralizam i, iznad svega, višestranački sistem su neophodni atributi liberalnog društva. Osim toga, pod liberalnim političkim režimom postoje brojna udruženja, korporacije, javne organizacije, sekcije, klubovi koji ujedinjuju ljude po interesima. Pojavljuju se organizacije koje građanima omogućavaju da izraze svoje političke, profesionalne, vjerske, društvene, svakodnevne, lokalne i nacionalne interese i potrebe. Ova udruženja čine temelj civilnog društva i ne ostavljaju građanina licem u lice sa državnim organima, koji su obično skloni nametanju svojih odluka, pa čak i zloupotrebama svojih sposobnosti.

U liberalizmu se državna vlast formira putem izbora, čiji ishod zavisi ne samo od mišljenja građana, već i od finansijskih mogućnosti pojedinih partija neophodnih za vođenje izborne kampanje.

Javna uprava se odvija na osnovu principa podjele vlasti. Sistem provjere i ravnoteže pomaže u smanjenju mogućnosti za zloupotrebu moći. Odluke Vlade donose se, po pravilu, u pravnoj formi.

Decentralizacija se koristi u javnoj upravi: centralna vlast preuzima na sebe da rješava samo ona pitanja koja lokalna vlast ne može riješiti.

Naravno, ne treba se izvinjavati liberalnom režimu, jer i on ima svoje probleme, a glavni su socijalna zaštita pojedinih kategorija građana, raslojavanje društva, stvarna nejednakost startnih mogućnosti itd.

Najefikasnija upotreba ovog režima postaje moguća samo u društvu koje karakteriše visok stepen ekonomskog i društvenog razvoja. Stanovništvo mora imati dovoljno visoku političku, intelektualnu i moralnu svijest i pravnu kulturu.

Liberalna demokratija je model društveno-političkog uređenja pravne države, čija je osnova moć koja izražava volju većine, ali istovremeno štiti slobodu i prava posebne manjine građana.

Ova vrsta vlasti ima za cilj da osigura da svaki građanin svoje zemlje ima pravo na privatnu svojinu, slobodu govora, poštovanje zakonskih procesa, zaštitu ličnog prostora, života i slobodu vjeroispovijesti. Sva ova prava su navedena u zakonodavnom dokumentu kao što je Ustav, ili drugi oblik pravne formacije usvojen odlukom Vrhovnog suda, koji ima ovlašćenja koja mogu osigurati ostvarivanje prava građana.

Koncept demokratije

Savremeni naziv ovog političkog pokreta dolazi od grčkih riječi demos- "društvo" i kratos- “vladavina”, “moć”, koja je formirala riječ demokratija, što znači "moć naroda".

Principi demokratskog sistema

Principi liberalne demokratije:

Glavni princip je da se osiguraju prava i slobode građana.
Vlast se osigurava prihvatanjem volje naroda utvrđene glasanjem. Pobjeđuje strana sa najviše glasova.
Sva prava izražena od strane manjine se poštuju i garantuju.
Organizacija konkurentnosti raznim pravcima upravljanje, jer demokratija nije sredstvo moći, već sredstvo ograničavanja vladajućih stranaka drugim organizacijama moći.
Učešće u glasanju je obavezno, ali se možete uzdržati.
Civilno društvo sputava djelovanje državne vlasti kroz samoorganizaciju građana.

Znakovi demokratske državne strukture

Ovo su znakovi demokratije u državi:

Pošteni i slobodni izbori su važno političko sredstvo za izbor novih predstavnika vlasti ili održanje postojeće.
Građani aktivno učestvuju kako u političkom životu države tako iu javnom životu.
Pružanje pravne zaštite svakom građaninu.
Vrhovna vlast se prostire na sve u jednakim dijelovima.

Sve je to ujedno i princip liberalne demokratije.

Formiranje liberalne demokratije

Kada je takav trend počeo da se formira? Istorija liberalne demokratije datira od mnogo godina formiranja i duge istorije. Ova vrsta vlasti je temeljni princip razvoja zapadnog civiliziranog svijeta, posebno rimskog i grčkog naslijeđa s jedne strane, te judeo-kršćanskog naslijeđa s druge strane.

U Evropi je razvoj ove vrste moći započeo u šesnaestom i sedamnaestom veku. Ranije se većina već formiranih država držala monarhije, jer se vjerovalo da je čovječanstvo sklono zlu, nasilju, razaranju, pa mu je stoga potreban snažan vođa koji može držati narod pod kontrolom. Ljudi su bili uvjeravani da je vlast izabrana od Boga, a oni koji su protiv glave izjednačeni su sa bogohulnicima.

Tako je počela nastajati nova grana mišljenja koja je pretpostavljala da se ljudski odnosi grade na vjeri, istini, slobodi, jednakosti, čija je osnova liberalizacija. Novi pravac je izgrađen na principima jednakosti, a izbor najvišeg autoriteta od Boga ili pripadnosti plemenitoj krvi nije imao privilegiju. Vladajuća vlast je dužna da bude u službi naroda, ali ne i obrnuto, a zakon je apsolutno jednak za sve. Liberalni trend je ušao u mase u Evropi, ali formiranje liberalne demokratije još nije završeno.

Teorija liberalne demokratije

Podjela demokratije na tipove zavisi od toga kako stanovništvo učestvuje u uređenju države, kao i ko i kako upravlja državom. Teorija demokratije ga dijeli na tipove:

Direktna demokratija. Podrazumijeva direktno učešće građana u društvenoj strukturi države: pokretanje pitanja, rasprava, donošenje odluka. Ova drevna vrsta bila je ključna u antičko doba. Direktna demokratija je svojstvena malim zajednicama, gradovima i naseljima. Ali samo kada ova ista pitanja ne zahtijevaju učešće stručnjaka u određenoj oblasti. Danas se ovaj tip može posmatrati na pozadini strukture lokalne samouprave. Njegova rasprostranjenost direktno zavisi od decentralizacije pokrenutih pitanja, donetih odluka i prenosa prava na njihovo donošenje na male timove.
Plebiscitarna demokratija. Ona, kao i direktna, podrazumijeva pravo na izražavanje volje ljudi, ali se razlikuje od prvog. Narod ima pravo samo da prihvati ili odbije svaku odluku koju, po pravilu, iznese šef vlade. Odnosno, moć ljudi je ograničena, stanovništvo ne može donositi relevantne zakone.
Predstavnička demokratija. Ovakva demokratija se ostvaruje prihvatanjem od strane ljudi čelnika organa vlasti i njegovih predstavnika, koji se obavezuju da će uvažiti i prihvatiti interese građana. Ali više o odluci važna pitanja, za koje je potrebno učešće kvalifikovanog specijaliste, narod s tim nema nikakve veze, posebno kada je učešće stanovništva u životu zemlje otežano zbog velike naseljene teritorije.
Liberalna demokratija. Moć su ljudi koji svoje potrebe izražavaju preko kvalifikovanog predstavnika vladajuće vlasti, koji je izabran da vrši svoja ovlašćenja na određeno vreme. On uživa podršku većine naroda, a narod mu vjeruje, koristeći ustavne odredbe.

Ovo su glavni tipovi demokratije.

Zemlje sa liberalnim demokratijama

Zemlje Evropske unije, SAD, Japan, Kanada, Južna Afrika, Australija, Indija, Novi Zeland su zemlje sa liberalno-demokratskim sistemom. Ovo mišljenje dijeli većina stručnjaka. Istovremeno, neke zemlje Afrike i bivšeg Sovjetskog Saveza sebe smatraju demokratijama, iako su odavno otkrivene činjenice da vladajuće strukture direktno utiču na ishod izbora.

Rješavanje nesuglasica između vlasti i naroda

Vlasti nisu u mogućnosti da podrže svakog građanina, pa je sasvim očekivano da među njima dođe do nesuglasica. Za rješavanje takvih sporova nastao je koncept kao što je pravosuđe. U stvari, ovlaštena je rješavati sve sukobe koji mogu nastati kako između građana i vlasti, tako i unutar stanovništva u cjelini.

Glavna razlika između liberalne demokratije i klasične

Klasična liberalna demokratija zasniva se na anglosaksonskoj praksi. Međutim, oni nisu bili osnivači. Ostale evropske zemlje dale su veliki doprinos razvoju ovog modela vlasti.

Principi klasične liberalne demokratije:

Nezavisnost naroda. Sva vlast u državi pripada narodu: konstitutivna i ustavna. Ljudi biraju izvođača i uklanjaju ga.
Većina rješava probleme. Za sprovođenje ove odredbe potreban je poseban proces koji je regulisan izbornim zakonom.
Svi građani definitivno imaju jednaka biračka prava.
Izbor vrhovnog predsjedavajućeg je odgovornost stanovništva, kao i njegovo svrgavanje, kontrola i nadzor nad javnim djelovanjem.
Dijeljenje energije.

Principi moderne liberalne demokratije:

Glavna vrijednost su slobode i prava stanovništva.
Demokratijom vlada glava društva iz naroda i za narod. Predstavnička demokratija je moderan tip liberalne demokratije, čija je suština izgrađena na konkurentnosti političkih snaga i snazi birača.
Problemi i želje se realizuju većinom glasova, a prava manjine se ne krše i ne podržavaju.
Demokratija je način ograničavanja vlasti i drugih struktura moći. Kreiranje koncepta podjele vlasti kroz organizovanje rada konkurentskih stranaka.
Postizanje sporazuma kroz donošenje odluka. Građani ne mogu glasati protiv – mogu glasati za ili suzdržani.
Razvoj samouprave doprinosi razvoju demokratskih liberalnih principa.

Vrline liberalne demokratije

Prednosti liberalne demokratije su:

Liberalna demokratija je izgrađena na Ustavu i univerzalnoj jednakosti pred zakonom. Dakle, najviši nivo zakona i reda u društvu postiže se demokratskim stavovima.
Odgovornost državnih organa prema građanima je u potpunosti osigurana. Ako stanovništvo nije zadovoljno političkim upravljanjem, onda na narednim izborima ima suprotna strana velika šansa osvoji ih. Izbjegavanje prošlih grešaka nove vlade odličan je način da ostanete na vrhu. Ovo osigurava nizak nivo korupcije.
Važna politička pitanja rješava kvalifikovani stručnjak, što ljude spašava od nepotrebnih problema.
Odsustvo diktature je takođe prednost.
Ljudima je omogućena zaštita privatne imovine, rasne i vjerske pripadnosti i zaštita siromašnih. Istovremeno, nivo terorizma je prilično nizak u zemljama sa takvim političkim sistemom.

Nemiješanje vlasti u aktivnosti preduzetnika, niska inflacija, stabilna politička i ekonomska situacija posljedica su demokratskog liberalnog sistema.

Nedostaci

Predstavnici direktne demokratije uvjereni su da se u predstavničkoj demokratiji vlast većine stanovništva ostvaruje vrlo rijetko - isključivo putem izbora i referenduma. Stvarna vlast je u rukama posebne grupe predstavnika odbora. To može značiti da je liberalna demokratija oligarhija, a razvoj tehnološkim procesima, rast obrazovanja građana i njihovo učešće u javnom životu države stvaraju uslove za prenos vlasti direktno u ruke naroda.

Marksisti i anarhisti vjeruju da stvarna moć leži u rukama onih koji imaju kontrolu nad finansijskim procesima. Samo oni koji imaju većinu finansija mogu biti u vrhu društveno-političkog sistema, predstavljajući svoj značaj i kvalifikacije masama putem medija. Smatraju da novac odlučuje o svemu, pa je stoga lakše manipulisati stanovništvom, povećava se nivo korupcije, a nejednakost se institucionalizuje.

Ostvarenje dugoročnih perspektiva u društvu je veoma teško, pa su stoga kratkoročne perspektive i prednost i efikasnije sredstvo.

Da bi zadržali težinu svog glasa, neki birači podržavaju određene društvene grupe koje se bave zagovaranjem. Oni primaju državne beneficije i pobjeđuju odluke koje su u njihovom najboljem interesu, ali ne u najboljem interesu građana u cjelini.

Kritičari kažu da izabrani zvaničnici često nepotrebno mijenjaju zakone. To građanima otežava poštovanje zakona i stvara uslove za zloupotrebu ovlasti od strane organa za provođenje zakona i tijela koja služe narodu. Problemi u zakonodavstvu povlače i usporavanje i masivnost birokratskog sistema.

Liberalna demokratija u Rusiji

Uspostavljanje ovog oblika vlasti odvijalo se sa posebnim poteškoćama. Zatim, kada je liberalna demokratija već dominirala u Evropi i Americi, početkom dvadesetog veka u Rusiji su ostaci feudalnog sistema ostali u obliku apsolutna monarhija. To je doprinijelo početku revolucionarni pokret, koji je preuzeo vlast tokom Revolucije 1917. U narednih 70 godina u zemlji je uspostavljen komunistički sistem. Civilno društvo je inhibirano, uprkos razvoju ekonomske aktivnosti, nezavisnosti vlasti, zbog čega nisu uvedene slobode koje su dugo bile na snazi na teritoriji drugih država.

Liberalno-demokratske promjene u Rusiji dogodile su se tek 90-ih godina, kada je uspostavljen politički režim koji je doveo do globalnih promjena: dozvoljena je privatizacija stanova koji su ranije pripadali državi, uspostavljen je višestranački sistem u vladi itd. Istovremeno, stvaranje brojnih ćelija vlasnika, koje su mogle postati osnova liberalne demokratije u Rusiji, nije bilo organizirano, već je naprotiv doprinijelo stvaranju uskog kruga bogatih ljudi koji su uspjeli uspostaviti kontrolu nad glavnim bogatstvom države.

Početkom dvadeset prvog vijeka, rukovodstvo zemlje smanjilo je ulogu oligarha u ekonomiji i politici zemlje vraćanjem dijela njihove imovine državi, posebno u industrijskoj zoni. Dakle, dalji put razvoja društva ostaje otvoren i danas.

Ministarstvo prosvjete i nauke Ruska Federacija

Federalna državna budžetska obrazovna ustanova visokog obrazovanja stručno obrazovanje

"Istočnosibirski državni univerzitet za tehnologiju i menadžment"

Ekonomsko-pravni institut

Pravni fakultet

Katedra za "Teoriju i istoriju države i prava. Ustavno pravo"

Rad na kursu

na temu: Tipovi demokratskih režima

Ulan-Ude, 2014

Uvod

Poglavlje 1. Demokratski režim: koncept, vrste, teorije

1 Mehanizam za formiranje demokratskog režima

2 Koncept, znaci demokratskog režima

Poglavlje 2. Karakteristike pojedinačne vrste demokratski režimi

1 Liberalno-demokratski režim

2 Socijaldemokratski režim

Zaključak

Spisak korištenih izvora informacija

Uvod

Relevantnost teme istraživanja. Među značajnim pitanjima savremene teorije i prakse političkih procesa, jedno od prioritetnih mjesta ima problem demokratskog režima. Stoga proučavanje društveno-političkih faktora u nastanku glavnih istorijskih faza i identifikacija obrazaca u procesu demokratskog režima danas ima ne samo značajan naučni i teorijski, već i značajan praktični značaj. Iz širokog spektra političkih problema o kojima se aktivno raspravlja u naučna literatura, sa naše tačke gledišta, potrebno je, prije svega, proučiti teme koje su od interesa sa stanovišta njihovog teorijskog i metodološkog značaja.

Analiza postojeće literature iz društvenih nauka i istorijskog iskustva pokazuju da demokratski režim ima svoju prilično dugu istoriju. Naravno, pojava demokratskog režima događa se istovremeno sa nastankom države u društvu. Karakteristično je da su za uspostavljanje političkog režima prije svega neophodni snažni ekonomski, društveno-politički i duhovno-ideološki faktori, koje su istraživači razmatrali sa istorijskog, psihološkog, filozofskog i pravnog aspekta, kao i sa politička tačka gledišta; Oni su i danas predmet žustrih rasprava. Istovremeno, na osnovu analize literature, može se tvrditi da još uvijek ne postoji konsenzus o pitanju koncepta demokratskog režima.

Trenutno se demokratski režim smatra vrstom političkog režima. Demokratski režim je režim zasnovan na priznavanju principa jednakosti i slobode svih ljudi, učešću naroda u vlasti.

Svrha ovog kursa je detaljno razotkrivanje pojma „demokratski režim“, proučavanje suštine, karakteristika i tipova demokratskog režima u modernog društva.

Realizacija gore navedenih ciljeva podrazumijeva realizaciju niza zadataka:

proučavati mehanizam formiranja demokratskog režima;

otkriti koncept demokratskog režima;

razmotriti znakove demokratskog režima;

proučavati tipove demokratskog režima.

Predmet istraživanja su društveni odnosi koji se razvijaju u demokratskom režimu.

Predmet istraživanja je pojam, suština, karakteristike i vrste demokratskih režima.

Metodološka osnova proučavanja je opštenaučna dijalektička metoda spoznaje i posebno naučna metoda koja iz nje proizilazi: komparativna metoda; studija regulatornog okvira; proučavanje monografskih publikacija i članaka; analitička metoda.

Prilikom izvođenja ovog posla proučavani su obrazovni i naučni izvori, kao i analiziran regulatorni i pravni materijal.

Rad se sastoji od uvoda, dva poglavlja, zaključka i popisa korištenih izvora informacija.

Poglavlje 1. Demokratski režim: koncept, vrste, teorije

.1 Mehanizam za formiranje demokratskog režima

Formiranje demokratskog političkog režima vrši se uz pomoć odgovarajućih političkih, ekonomskih, društvenih, kulturnih, vjerskih, vanjskopolitičkih i drugih uslova.

Politički uslovi razvijenog civilnog društva uključuju stabilnost političke moći, postojanje i funkcionisanje političkih partija i pokreta kao moćnih poluga uticaja na društveno-političke i društvene procese, kao i politički pluralizam.

Ekonomski uslovi uključuju visok stepen industrijskog i ekonomskog razvoja, visok stepen urbanizacije, razvoj masovnih komunikacija, konkurentnu tržišnu ekonomiju i pluralizam oblika svojine.

Politički uslovi pružaju direktan vojni, politički, ekonomski, kulturni i informativni uticaj; utjecaj primjera demokratskih država; stabilni prijateljski odnosi sa drugim državama, odsustvo vojne prijetnje.

Kulturni uslovi za opismenjavanje stanovništva su njegovo obrazovanje, uopšte, građanska politička kultura i demokratske tradicije.

Utemeljenje pretpostavki i mehanizama izgradnje demokratskog režima određuju uslove za prelazak na ovakav način organizovanja javne vlasti u zemlji zasnovan na izuzetno složenim problemima. politička teorija. U savremenoj političkoj situaciji, njihova odluka je u velikoj meri povezana sa razumevanjem specifičnosti zemalja u razvoju koje su usvojile ovakav tip vlasti kao tzv. „treći talas“ demokratije. Međutim, ovi problemi imaju i drugih više zajedničke tačke kontakt.

Trenutno postoje dva glavna pristupa u nauci, koji zauzvrat uspostavljaju uslove za formiranje demokratskih sistema i režima. Dakle, pristalice strukturalnog pravca zasnivaju se na činjenici da se demokratski režim formira pod dominantnim uticajem makro faktora, koji uključuju ekonomske i društvene strukture, pravni poredak u opštoj tradiciji, običaje itd. Na primjer, marksisti su bili glavni faktor u formiranju političkih poredaka, razmatranih u imovinskim odnosima, kvalitativnim promjenama koje su se dešavale u proizvodnji, distribuciji, razmjeni i potrošnji u društvu. Prema ovom pristupu, demokratski režim mora biti pripremljen, povezan sa socio-ekonomskim razvojem društva i služiti kao politička konstrukcija glavnih procesa koji se dešavaju u socijalnoj sferi.

Pristalice proceduralnog pristupa koji se protive ovakvim idejama, iako smatraju da „ne treba zanemariti preduslove za implementaciju demokratskog režima“, ipak smatraju da su glavni uslovi za prelazak u demokratiju i karakter njenih vladajućih elita, njihov političke vrijednosti i ideali su najvažnija tehnologija. U tom smislu, prema, na primjer, A. Przeworski, F. Schmitteru, D. Linzu i drugima, demokratski režim služi kao svojevrsni „politički projekat“ koji se već provodi u savremenim uslovima zemlje. Stepen unutrašnje spremnosti zemlje za demokratski politički poredak smatra se faktorom koji može ubrzati ili usporiti formiranje ovakvog sistema vlasti.

Klasičan primjer procedure demokratskog režima može biti formiranje odgovarajućih poredaka u poslijeratnoj Njemačkoj, kada, unatoč određenoj privrženosti istim vrijednostima stanovništva, novo rukovodstvo zemlje ima pravo svjesno uspostaviti potrebne strukture i mehanizme vlasti, uspostavljanje odgovarajućeg ustavnog i pravnog poretka i učvršćivanje demokratskih odnosa između država-članica i društva.

Sudeći po današnjoj praksi, možemo reći da su specifični preduslovi demokratskog režima, kao što su relativno stabilan politički visok nivo ekonomskog razvoja zemlje, postojanje tržišnih odnosa i industrijske ekonomije, urbanizacija, razvoj masovnosti komunikacije, pomoć oličenoj demokratiji u stranim zemljama.

Posljednje dvije do tri decenije otkrile su još jedan snažan faktor demokratizacije, naime demonstracijski učinak zapadnih demokratija, ekonomski i društveni napredak ne samo da izazivaju poštovanje mnogih naroda, već se u mnogim zemljama doživljava kao direktan rezultat demokratskog tipa politički režim.

Ideološku osnovu demokratskog režima čine brojne i stalno ažurirane teorije demokratskog režima, čiji je razvoj doprinio modernom politička demokratija. Kao rezultat, formira se društveni poredak koji dolazi do izražaja u ustavima demokratskog tipa. Razlikuje se od autoritarnih i totalitarnih političkih režima po sljedećim formalno pravnim principima:

vlast pripada narodu, narod je izvor moći, oni su na kraju odlučujući;

jednakost pred zakonom: pravna jednakost, osnaživanje istih, institucije društvenih i političkih prava i sloboda, uključujući jednako pravo učešća u upravljanju društvom i državom;

priznavanje vladavine od strane većine, uz uvažavanje interesa i mišljenja manjine;

pravo na različitost političkih udruženja i politički programi i drugi.

1.2 Koncept, znaci demokratskog režima

moć demokratija pluralizam totalitaran

Pojam demokratskog političkog režima uključuje ne samo državni režim, već i političke snage društva kao što su djelovanje političkih i javnih organizacija, politički svjetonazor, koji se ogleda u svijesti građana o samom sadržaju demokratije.

Demokratski režim je politički režim zasnovan na priznavanju naroda kao izvora moći, njegovog prava da učestvuje u upravljanju društvenim poslovima i osnaživanju građana, koji imaju prilično širok spektar prava i sloboda. Demokratski režim se zasniva na principima demokratije, slobode i ravnopravnosti građana. U kontekstu ovog režima, narod vrši vlast direktno preko predstavničkih tijela koju formiraju javne vlasti.

Glavne karakteristike demokratskog režima:

Odluke koje donosi većina u interesu manjine;

Postoji vladavina prava i građansko društvo;

Državni organi i lokalne samouprave su birani i odgovorni su biračima;

Sigurnosne snage (vojska, policija) su pod civilnom kontrolom;

Metode uvjeravanja i kompromisa se široko koriste;

Postoji politički pluralizam, uključujući višestranački sistem, legalnu političku opoziciju;

Publicitet se širi, nema cenzure;

U stvari, sprovodi se princip podele vlasti.

Iskustvo razvijenih zemalja pokazuje efikasnost demokratskog oblika vladavine, koji se, uprkos nacionalnom identitetu, ipak odlikuje priznatim standardima koji odgovaraju demokratiji. Zahtjevi za demokratijom ne nastaju spontano kao rezultat racionalnog izbora naroda i elite.

Međutim, put koji vodi ka izgradnji demokratske države dug je i nepredvidiv. Demokratija sama po sebi ne može prehraniti ljude, obezbijediti pristojan životni standard ili riješiti većinu društveno-ekonomskih problema koji su najosjetljiviji za ljude. Time se mogu stvoriti samo neophodne političke institucije, čija praksa može biti najmanje bolan način da društvo rješava nagomilane probleme u interesu širih društvenih slojeva.

Demokratski režim se može okarakterisati sledećim karakteristikama.

Suverenitet naroda. Priznavanje ovog principa znači da je narod izvor moći, da bira svoje predstavnike vlasti i povremeno ih mijenja.

Periodična izborna tijela obezbjeđuju jasan mehanizam za pravnu sukcesiju vlasti. Državna vlast se rađa iz poštenih i demokratskih izbora, a ne iz vojnih udara i zavjera.

Vlast se bira na određeni i ograničeni period.

Opšte, jednako i tajno pravo glasa. Izbori pretpostavljaju stvarnu konkurentnost različitih kandidata, alternativni izbor, implementacija principa: jedan građanin - jedan glas.

Ustav koji utvrđuje primat individualnih prava nad državom, a građanima daje i odobreni mehanizam za rješavanje sporova između pojedinca i države.

Princip podjele vlasti (zakonodavne, izvršne i sudske) u izgradnji državnog aparata.

Dostupnost razvijenog sistema predstavljanja (parlamentarnog).

Garancija osnovnih ljudskih prava. Identifikovane su tri grupe prava koja se povezuju sa rastom građanstva: građanska (jednakost svih građana pred zakonom, sloboda govora, veroispovesti, sloboda promene mesta stanovanja); politički (pravo da se bira i bude biran, sloboda glasanja, pravo na organizovanje); socijalni (ljudsko pravo na minimalni nivo blagostanja, pravo na osiguranje uslova života i garancije socijalne sigurnosti). Socijalna prava država ostvaruje kroz socijalne programe. Individualne i grupne slobode zaštićene su nezavisnim, nepristrasnim sudstvom. S obzirom na izglede za razvoj demokratije, određeni broj autora ukazuje na ažuriranja u budućnosti, koja zahtijevaju garancije jednakosti u sferi životne sredine.

Politički pluralizam (od latinskog pluralie - višestruki), koji omogućava pravnu akciju ne samo za političke i društvene pokrete koji podržavaju vladinu politiku, već i za opozicione stranke i organizacije.

Sloboda izražavanja političkih mišljenja (ideološki pluralizam) i sloboda udruživanja, pokreta, dopunjena mnogim različitim izvorima informacija, nezavisnim medijima.

Demokratski postupak odlučivanja: izbori, referendumi, glasanje u parlamentu i druge odluke koje donosi većina, uz poštovanje prava manjine na neslaganje. Manjina (opozicija) ima pravo da kritikuje vladajuću vlast i promoviše alternativne programe. Mirno rješavanje sukoba.

Karakteristična karakteristika svih modernih demokratskih režima je pluralizam (od latinskog pluralis - višestruki), što znači prepoznavanje u društveno-političkom životu mnoštva različitih međusobno povezanih i istovremeno autonomnih, društvenih, političkih grupa, partija, organizacija, ideja i stavovi koji su u stalnom poređenju, nadmetanju, nadmetanju. Pluralizam kao princip političke demokratije je antipod monopolizma u bilo kom njegovom obliku.

Bitne karakteristike političkog pluralizma uključuju:

višestrukost subjekata i politika u oblasti konkurencije, podjela vlasti;

Ukidanje monopola na političku moć bilo koje stranke;

višestranački politički sistem;

raznovrsnost kanala za iskazivanje interesa, slobodan pristup za sve;

slobodna borba političkih snaga suprotstavljenih elita, mogućnost promjene;

Alternativa Political Views u okviru zakona.

Karakteristične karakteristike demokratskog režima:

Suverenitet naroda: narod je taj koji bira svoje predstavnike i vlasti ih povremeno mogu zamijeniti. Izbori moraju biti fer i konkurentni i moraju se održavati redovno. Pod "konkurentnim" se podrazumijeva prisustvo različitih grupa ili pojedinaca koji se mogu kandidirati na izborima. Izbori neće biti konkurentni ako neke grupe (ili pojedinci) budu u mogućnosti da učestvuju, a druge ne. Izbori se smatraju poštenim ako nema prijevare i ako postoji poseban mehanizam poštena igra. Izbori su nepošteni ako birokratija pripada jednoj stranci, čak i ako ta stranka toleriše druge stranke tokom izbora. Koristeći monopol na medije, stranka na vlasti može uticati na javno mnijenje do te mjere da se izbori više ne mogu nazvati poštenim.

Periodični izbori glavnih organa države. Vlada se rađa iz izbora na određeno, ograničeno vrijeme. Da bi se razvila demokratija, nije dovoljno održati redovne izbore, ona mora biti zasnovana na izabranoj vladi. IN Latinska amerika, na primjer, izbori se održavaju često, ali mnogo zemlje Latinske Amerike su izvan demokratije, a najčešći način obeštećenja predsjednika je vojni udar, a ne izbori. Dakle, neophodan uslov za demokratsku državu je da se biraju lica koja vrše vrhovnu vlast, i da se biraju na određeno, ograničeno vreme, promena vlasti mora biti rezultat izbora, a ne na zahtev celine.

Demokratija štiti prava pojedinaca i manjina. Mišljenje većine izraženo je demokratskim izborima, to je samo neophodan uslov za demokratiju, ali nije dovoljan. Samo kombinacija vladavine većine i zaštite prava manjina čini jedan od osnovnih principa demokratske države. Kada manjina koristi diskriminatorne mjere, nedemokratski režim postaje, bez obzira na učestalost i poštenost izbora i smjena, legalno izabrana vlast.

Jednakost prava građana na učešće u vlasti: sloboda stvaranja političkih stranaka i drugih udruženja radi izražavanja volje, sloboda izražavanja, pravo na informisanje i učešće u nadmetanju za rukovodeće pozicije u državi.

Gornji opis demokratskog režima i njegovih principa čini se vrlo atraktivnim. Međutim, ne treba zaboraviti da je to kolektivna priroda sinteze, koja uključuje najznačajnije karakteristike ovog režima, što nije nužno svojstveno određenim režimima pojedinih država.

Važna karakteristika demokratskog režima je politički pluralizam, koji pretpostavlja mogućnost formiranja dvostranačkog ili višestranačkog sistema, nadmetanje političkih partija i njihov uticaj na ljude, postojanje legitimne političke opozicije, kako u parlamentu tako i van njega. .

Prema A. Leypyartuu, demokratski režimi se mogu opisati u smislu stepena višestranačke vlasti (minimalni broj dijelova koji čine vladajuću koaliciju parlamentarne većine). Na osnovu ovog kriterija, većinom će se smatrati režim u kojem se stranke međusobno zamjenjuju, a vladajuća partija se formira po principu većine. S druge strane, konsenzus demokratskog režima, kao vladajuće koalicije, formira se na osnovu proporcionalne zastupljenosti stranaka. Primjeri većinske i konsenzualne demokratije su Velika Britanija, odnosno SAD (Vestminsterski model) i skandinavske zemlje.

Eksperti identifikuju tri karakteristike demokratije konsenzusa, u poređenju sa većinom: 1) nizak nivo protivljenja postojećim državnim pravilima i metode rješavanja sukoba; 2) nizak nivo sukoba postojećih vladinih politika; 3) visok stepen doslednosti u sprovođenju vladine politike. Prema Leipjärtu, režimi mogu varirati u zavisnosti od nivoa centralizacije državne vlasti – za federalne i unitarne države. Dakle, u demokratskim institucijama može biti razne načine organizacija rada.

Demokratski režim karakteriše veliki značaj implementacije ljudskih prava. To uključuje norme, pravila i principe odnosa između države i građana.

Svjetska politička nauka još uvijek nije dala iscrpnu definiciju suštine demokratskog režima kao višestrukog fenomena društvenog života. Koncept demokratskog režima od vremena antičke Grčke često se smatra oblikom države, suprotnim autoritarizmu u svim njegovim manifestacijama. U međuvremenu, državni režim vlasti je uži pojam koji uključuje samo metode političke moći državnog aparata.

Znakovi demokratskog režima:

Redovno učešće naroda u razvoju i sprovođenju državne vlasti putem referenduma i slobodnih izbora.

Odluke se donose uzimajući u obzir interese manjine.

Nepovredivost privatne svojine.

Sloboda medija.

Mi svečano proglašavamo i stvarno uživamo prava i slobode.

Legitimnost vlasti.

Struktura oružanih snaga, policije i bezbednosnih agencija su pod kontrolom društva, koriste se samo za svoju namenu, a njihovo delovanje je regulisano zakonima.

Dominiraju uvjeravanje, pregovori, kompromisi, sužene metode nasilja, prinude i potiskivanja.

Postojanje civilnog društva sa njegovom razvijenom strukturom.

Stvarna implementacija principa vladavine prava.

Princip „dozvoljeno je sve što nije zabranjeno zakonom“.

Politički pluralizam, uključujući višestranačko nadmetanje političkih partija, postojanje legitimne političke opozicije, kako u parlamentu tako i van njega.

Sloboda vjeroispovijesti.

Princip podele vlasti.

Demokratski režim karakteriše ekonomska, politička i ideološka raznolikost (monopolizacija u bilo kojoj od ovih oblasti nije dozvoljena);

Demokratski režim označava skup tehnika i sredstava vršenja državne vlasti. Oni su veoma različiti i specificiraju glavne indikatore oblika vlasti i strukture u određenoj zemlji. Opšti pokazatelji demokratskog režima su:

a) stepen zaštite i garancija prava i sloboda građana (politički i ideološki izbor, ekonomske slobode) i stepen uvažavanja interesa različitih društvene grupe(uključujući manjine) itd.;

b) načini legitimizacije državne vlasti;

c) odnos zakonskih i nepravnih metoda vršenja funkcija vlasti;

d) metode, intenzitet i pravnu valjanost upotrebe snage sigurnosti, drugi izvori energije;

d) mehanizam ideološkog pritiska.

Proučavanje preduslova za demokratizaciju društva je veoma važno pitanje. Zašto, uz jednake startne mogućnosti, neke zemlje uspješno idu putem demokratizacije, dok se u drugima svi pokušaji uspostavljanja demokratije završavaju potpunim neuspjehom? Mnogi naučnici su pokušali da nađu odgovor na ovo pitanje, ali ono i dalje ostaje nerešeno.

Preduslovi za demokratski režim uključuju:

modernizacija, industrijalizacija, urbanizacija, nivo obrazovanja, elementi kapitalizma i blagostanja;

odgovarajuća priroda klasne strukture društva;

demokratska politička kultura, kao i razvijeno civilno društvo;

prisustvo određenih institucionalnih oblika, među posebno značajnim institucionalnim faktorima su izborni sistemi, većinska ili proporcionalna zastupljenost, oblik vlasti - parlamentarni ili predsjednički, jake političke stranke i uspostavljen partijski sistem;

jedinstvena država, utvrđene granice, bez etničkih ili regionalnih sukoba;

vanjski faktori: mirna međunarodna situacija, rastuća međuzavisnost svih zemalja i naroda svijeta.

Poglavlje 2. Osobine pojedinih tipova demokratskih režima

.1 Liberalno-demokratski režim

Liberalni demokratski režim je vrsta demokratskog tipa vlasti, u kojoj demokratski načini, oblici i metode sprovođenja državne vlasti dobijaju relativno nepotpunu, ograničenu i nedoslednu primenu.

S jedne strane, ovaj režim je povezan sa prilično visokim nivoom političke slobode pojedinca; a sa druge strane, realni objektivni i subjektivni uslovi u zemljama značajno ograničavaju mogućnost korišćenja demokratskih sredstava i metoda državnog i političkog upravljanja. Time se osigurava da se liberalni demokratski režim klasifikuje kao demokratski državni tip vladajuće vlasti, a da se u isto vrijeme poseban tip demokratskog režima razlikuje od stvarno demokratskih ili razvijenih demokratija.

Liberalni državno-politički režim je oličenje društveno-političkih principa i ideala liberalizma (od latinskog liberalis - slobodan) - jednog od najvažnijih i najraširenijih ideoloških i društveno-političkih pravaca, koji se konačno formirao u posebnu, samostalnu smjeru 30-40-ih godina. XIX veka, iako ideološko poreklo liberalizma seže u 17-18 vek. (J. Locke, C. Montesquieu, J. J. Rousseau, T. Jefferson, B. Franklin, I. Bentham, itd.). Istorijski gledano, klasični liberalizam se razvijao u borbi protiv feudalnog porobljavanja pojedinca, protiv klasnih privilegija, nasljedne državne vlasti itd., za slobodu i jednakost građana, jednake mogućnosti za sve, demokratske oblike društveno-političkog života.

Liberalno-demokratski režimi postoje u mnogim zemljama. Njegov značaj je toliki da neki naučnici smatraju da liberalno-demokratski režim zapravo nije implementacija režima za vršenje vlasti, već je, naprotiv, uslov za postojanje same civilizacije u određenoj fazi njenog razvoja. , čak i konačni rezultat, kojim se završava cjelokupna evolucija političke organizacije, najefikasniji oblik takve organizacije. Ali teško je složiti se sa posljednjom tvrdnjom, evolucija političkih režima je čak iu takvim oblicima kao što je liberalno-demokratski režim vlasti.

Novi trendovi u razvoju civilizacije, želja čovjeka da se izvuče okruženje, nuklearne i druge katastrofe dovode do novih oblika vršenja državne vlasti, povećava se uloga UN-a, pojavljuju se međunarodne snage za brzo reagovanje, ali u isto vrijeme rastu kontradiktornosti između ljudskih prava i nacija, naroda i tako dalje.

U teoriji države liberalne su one političke metode i metode vršenja vlasti koje se zasnivaju na sistemu najdemokratskijih i humanističkih principa.

Ove principe prvenstveno karakterišu odnosi privrednog sektora između pojedinca i države. U liberalnom demokratskom režimu osoba ima imovinu, prava i slobode, ekonomsku nezavisnost i na osnovu toga postaje politički nezavisna. U odnosu na pojedinca i država prioritet su rezervisani za interese, prava, lične slobode i drugo.

Liberalni demokratski režim podržava vrijednosti individualizma, suprotstavljajući ga kolektivističkim principima organiziranja političkog i ekonomskog života, što, prema nekim znanstvenicima, u konačnici dovodi do totalitarnih oblika vladavine.

Liberalno-demokratski režim prvenstveno određuje potrebe robno-novčane organizacije tržišne privrede. Tržište zahtijeva jednake, slobodne, nezavisne partnere.

Liberalna država proklamuje formalnu jednakost svih građana. U liberalnom društvu treba postojati sloboda govora, mišljenja, imovinska prava, vodeći računa o prostoru za privatnu inicijativu. Ljudska prava i slobode nisu samo zagarantovane ustavom, već postaju moguće i u praksi.

Dakle, ekonomska osnova liberalizma je privatno vlasništvo. Država oslobađa proizvođače svog tutorstva i ne meša se u ekonomski život ljudi, već uspostavlja opšti okvir za slobodnu konkurenciju između proizvođača i uslove privrednog života. On također djeluje kao arbitar i rješava njihove sporove.

U kasnijim fazama liberalizma, legitimna vladina intervencija u ekonomske i društvene procese poprima društveno orijentisan karakter, koji je povezan sa mnogim faktorima: potrebom da se racionalno raspodeli ekonomski resursi za rešavanje problema. ekološki problemi, učestvovati u međunarodnoj podjeli rada, spriječiti međunarodne sukobe itd.

Liberalni demokratski režim dozvoljava postojanje opozicije, štaviše, sa stanovišta liberalizma, država preduzima sve mere za postojanje opozicije koja zastupa interese manjine, stvarajući posebne procedure za rešavanje ovih interesa.

Pluralizam i višestranački sistemi su, prije svega, neophodni atributi liberalnog društva. Osim toga, pod liberalnim demokratskim režimom postoje brojna udruženja, korporacije, nevladine organizacije, sekcije, klubovi koji ujedinjuju ljude od zajedničkog interesa. Postoje organizacije koje građanima omogućavaju da izraze svoje političke, profesionalne, vjerske, društvene, društvene, lične, lokalne, nacionalne interese i potrebe. Ova udruženja su osnova civilnog društva i ne ostavljaju građane licem u lice sa državom, koja po pravilu nameće svoje odluke, pa čak i zloupotrebljava svoje mogućnosti.

Kada liberalizam oblikuje izbore, njihov ishod zavisi ne samo od mišljenja građana, već i od finansijskih mogućnosti pojedinih partija neophodnih za izbornu kampanju.

Realizacija javne uprave zasniva se na principu podjele vlasti. Sistem „kontrole i ravnoteže“ smanjuje mogućnosti za zloupotrebu moći. Odluke Vlade donose se, po pravilu, u pravnoj formi.

Javna uprava koristi decentralizaciju vlasti: centralna vlast preuzima na sebe da rješava samo ona pitanja koja lokalne vlasti ne mogu riješiti.

Naravno, ne treba se izvinjavati liberalno-demokratskom režimu, jer i on ima svoje probleme od kojih su glavni socijalna zaštita pojedinačne kategorije građani, raslojavanje društva, stvarne nejednake startne mogućnosti itd.

Najefikasnija upotreba ovog režima postaje moguća samo u društvu sa visokim stepenom ekonomskog i društvenog razvoja. Stanovništvo mora imati dovoljno visoku političku, intelektualnu i moralnu kulturu.

Liberalno demokratski režim zasniva se na idejama i praksi demokratije, sistema podjele vlasti, zaštite prava i sloboda pojedinca, u čemu pravosuđe ima važnu ulogu. To stvara poštovanje suda, Ustava i prava i sloboda drugih. Principi autonomije i samoregulacije prožimaju mnoge aspekte društva.

Za liberalno-demokratski režim postoji druga vrsta demokratije. Riječ je o humanističkom režimu, koji, zadržavajući sav smisao liberalno-demokratskog režima, nastavlja i jača trend otklanjajući njegove nedostatke. Istina, humanistički režim, prevazilazeći kontradikcije i neuspjehe, tek nastaje u nekim zemljama, služeći kao idealan cilj politički razvoj moderna država.

Njegova pravna forma uopće nije usmjerena na pojedinca, na dividende i na osiguranje zdravlja, sigurnosti, blagostanja, specifične socijalne zaštite, podrške određenoj porodici i ličnom životu svakog člana društva.

Čovjek je cilj, a ne sredstvo, ovo je glavni princip humanističkog režima. Država ne stvara zavisnost države od socijalne sigurnosti, već stvara sve uslove za normalno kreativni rad svaki član društva. Visoka socijalna i pravna zaštita, važnost organizovanja života svake osobe je obaveza u praktične aktivnosti svim državnim organima.

Čovečanstvo je hiljadama godina tragalo za najsavršenijim oblicima. vladina organizacija društvo. Ovi oblici se mijenjaju s razvojem društva. Oblik vlasti, državni aparat, politički režim su one specifične oblasti u kojima se traga najintenzivnije.

Moderna demokratija je zastupanje interesa, a ne klasa. Svi građani u demokratskoj državi, kao učesnici, jednaki su pred državom, odnosno jednakost pred zakonom i jednakost političkih prava i sloboda. Moderna demokratska država je pravna država i u praksi su tri grane vlasti odvojene, a stvaraju se pravi mehanizmi zaštite prava i sloboda građana.

Liberalni demokratski režim podržava vrijednosti individualizma, suprotstavljajući ga kolektivističkim principima u organizaciji političkog i ekonomskog života, koji, prema nekim znanstvenicima, u konačnici mogu dovesti do totalitarnih oblika vladavine.

U liberalizmu, izborno formirana država proizilazi ne samo iz mišljenja građana, već i iz finansijskih mogućnosti pojedinih partija neophodnih za izbornu kampanju.

Realizacija upravljanja zasniva se na principu podjele vlasti. Kontrole i ravnoteže smanjuju mogućnost zloupotrebe moći. Vladine odluke se obično donose u pravnoj formi.

Upotreba liberalno-demokratskog režima je najefikasnija samo u društvu sa visokim stepenom ekonomskog i društvenog razvoja.

Međutim, treba napomenuti da liberalni demokratski režim može postojati samo na demokratskim osnovama i da je stvoren od pravog demokratskog režima.

2.2 Socijaldemokratski režim

Socijaldemokratski režim nastaje kada zapadne države preispitaju vrijednosti liberalne demokracije. Odobren je nakon Drugog svetskog rata i znači da država, ne odbacujući liberalne vrednosti, istovremeno dobija i društveno orijentisan karakter. Ova država ima za cilj da utiče na raspodelu materijalnih dobara, usmerenu u interesu čitavog društva i principa socijalne pravde.

Socijaldemokratski režim - političke stranke lijeve strane, njihovi programi su usmjereni na socijalizam, ali i na izborna i parlamentarna sredstva bez nemira i nasilne revolucije.

Socijaldemokratske stranke vide državu blagostanja kao korak ka svom glavnom cilju - demokratskom socijalizmu. Državna vlast, kažu, ima za cilj da pripremi uslove za prelazak na socijaldemokratski režim, u kojem će se demokratske metode upravljanja primjenjivati u svim sferama javnog života. Socijalna politika nije usluga ili usluga države, a njene direktne obaveze koje proizilaze iz socijalnih prava su građanima. Teoretičari socijaldemokratskog režima razvijaju pravne ideje socijalne države, odgovorne svojim građanima, i postavljaju joj širok spektar zadataka, sve do usvajanja društvenih odnosa socijalne pravde.

Srednji položaj između pozicija neoliberala i socijaldemokrata su koncepti koje iznose ideolozi srednje klase i demokratski nastrojena inteligencija. Ideologija ovih slojeva je teorija socijalne države. Nastala je 50-ih godina u periodu ekonomskog rasta u zapadna evropa i Sjedinjenih Država.

Jedan od osnivača teorije bio je švedski ekonomista i političar Karl Gunar Myrdal (1898-1987) (autor knjige “Izvan države blagostanja”).

Osnova njegovog koncepta je tvrdnja da je univerzalni prosperitet postignut u industrijalizovanim zemljama Zapada. Druge zemlje prije ili kasnije krenu istim putem ekonomskog i društvenog razvoja. Suština teorije javnog blagostanja, kako je formuliše Myrdal, je „svet bez revolucije – revolucija u kapitalističkoj državi zapravo sprovodi koordiniranu državnu politiku, i, štaviše, sa takvom efikasnošću da je postepeno dovela do razvoja ekonomija zemlje u skladu sa interesima većine građana U skladu sa njegovom koncepcijom iznosimo niz opštih karakteristika.

Bogate zapadne zemlje imaju mješovitu ekonomiju, odnosno tržišne odnose u kombinaciji sa državnim planiranjem. Friedrich von Hayek se protivi, a njegov sljedbenik Myrdal je tvrdio da je planiranje u modernom kapitalističkom društvu uzrokovano objektivnim razlozima, prvenstveno formiranjem monopola. Industrijski razvijenim zemljama Zapad je, napisao je, "beskonačno daleko od liberalno-demokratskog modela", intervencija vlade je neophodna za održavanje ravnoteže i stabilnog ekonomskog rasta. Planiranje ima za cilj da reguliše aktivnosti velikih privrednih udruženja i stoga ne utiče na slobodu pojedinca.

Državu blagostanja karakteriše trend demokratizacije političkog života zemlje. Opšte pravo glasa i rast javnog blagostanja, kako je Myrdal tvrdio, omogućavaju prelazak u stanje decentralizacije i prijenosa funkcija koje tradicionalno obavljaju država, lokalne vlasti i javna udruženja građana. Za razliku od država prošlog veka, moderna zapadna demokratija uključuje sve slojeve društva i učestvuje u raspodeli socijalnih davanja. Politički proces u najrazvijenijim državama blagostanja (Myrdal uključuje Švedsku i Veliku Britaniju) stavljen je pod "šireću kontrolu naroda".

Uzimajući u obzir gore navedene činjenice, liberalni demokratski režim uključuje tip demokratskog režima koji karakteriše skup metoda i sredstava vršenja vlasti zasnovanih na demokratskim i humanističkim principima, priznavanju individualizma i privatnog vlasništva. najviše vrijednosti politički i ekonomski život.

Zaključak

Ideološku osnovu demokratskog režima čine brojne i stalno ažurirane teorije demokratskog režima, čiji je razvoj doprinio modernoj političkoj demokratiji. Kao rezultat, formira se društveni poredak koji dolazi do izražaja u ustavima demokratskog tipa.

Analiza efektivnog uspostavljanja demokratskih režima pokazuje da demokratske političke institucije postaju istinski efikasne tek nakon dugog procesa evolucije i prilagođavanja uslovima i tradiciji društva, o čemu svjedoči iskustvo demokratskog formiranja u zapadnim zemljama. Shodno tome, moderna sofisticiranost u razvoju demokratskih političkih institucija u Rusiji i drugim zemljama ne može se objasniti pitanjem kompatibilnosti demokratije i njenih institucija sa nacionalnim tradicijama i normama, kao i činjenicom da one mogu biti efikasne, ali se postepeno prilagođavaju. na političku realnost.

Liberalno-demokratski režimi postoje u mnogim zemljama. Njegov značaj je toliki da neki naučnici smatraju da liberalno-demokratski režim zapravo nije implementacija režima za vršenje vlasti, već, naprotiv, uslov za postojanje same civilizacije u određenoj fazi njenog razvoja. , čak i konačni rezultat, kojim se završava cjelokupna evolucija političke organizacije, najefikasniji oblik takve organizacije.

Demokratski režim prepoznaje različitost mišljenja i višestranački sistem, mogućnost legalnog djelovanja opozicionih partija, sindikata i drugih masovnih organizacija. Putem masovnih organizacija stanovništvo pokušava da iskoristi učešće u političkom procesu i izvrši pritisak na vlast da ispuni njihove zahtjeve.

Spisak korištenih izvora informacija

Abdullaev, M.I. Teorija države i prava / - M.: Izdavačka kuća Pravo, 2010. -464 str.

2. Baranov N.A. "Evolucija moderne ruske demokratije: trendovi i izgledi." - Sankt Peterburg, 2008. -276 str.

Vedenina N.A. Savremeni politički liberalizam i problem socijalne pravde: Dis. ...cand. ist. Sci. M., 2003.- 253 str.

Vlasenko N.A. Teorija vlade i prava: tutorial(2. izdanje, revidirano, prošireno i ispravljeno). - M.: Prospekt, 2011. - 84 str.

Moć u tranziciji iz totalitarizma u demokratiju. Slobodna misao. // Kozhukhov A.P. - br. 8. - 2008. - str. 152.

Dimov V. Pošteni liberalizam. Put do udobnog stanja. M., 2007.- 425 str.

Kashkin S.Yu. Politički režim u savremenom svijetu: pojam, suština, trendovi razvoja. -2010. - 185 str.

Kudryavtsev, Yu A. Politički režimi: Klasifikacioni kriterijumi i glavni tipovi / Yu.A. Kudryavtsev.//Jurisprudence. -2011. - br. 1 (240). - str. 205

Kryzhantovskaya T.I. Predstavnička i neposredna demokratija razvijenog socijalističkog društva: Sažetak autora. dis. ...cand. legalno Sci. M., 2011. -S. 17.

Lijphart A. Demokratija u višekomponentnim društvima. Komparativna studija. - M., 1997.- 310 str.

Nersesyants B.S. Teorija države i prava: sažetak obuka. - M., 2001. - 245 str.

Novgorodtsev P.I. O društvenom idealu. M., "Nauka", 1991. - 582 str.

Politika i pravo - "Demokratija" A.F. Nikitin, 2012.- str. 12

Teorija države i prava / Uredio A.S. Pigolkina, Yu.A. Dmitrieva / [Tekst]. - M.: Više obrazovanje, 2007. -216 str.

15.Teorija države i prava: Udžbenik / Ed. O.V. Martyshina. M.: NORM, 2009.- 420 str.

16. Tkachenko S.V. Liberalizam kao državna ideologija Rusije // Pravo i država: teorija i praksa. 2010. N 1.-S. 32.

17. Farberov N.P. Marksističko-lenjinistički koncept socijalističke demokratije // Problemi teorije socijalističke države i prava. M., 1977.- P. 22.

Huntington S. Budućnost demokratskog procesa: od ekspanzije do konsolidacije // Svjetska ekonomija i međunarodni odnosi. 1995. br. 6.- str. 45.

Tsygankov P.A., Tsygankov A.P. Između zapadnjaštva i nacionalizma: ruski liberalizam i međunarodni odnosi // Pitanja filozofije. 2012. N 1.-S. 32.

20. Tsygankov V. Moderni politički režimi: struktura, tipologija, dinamika. M., 1995.- 100 str.

Chirkin V.E. Teorijski problemi političkog režima u zemljama socijalističke orijentacije // Država i pravo u zemljama u razvoju. M., 1976.- S. 7